- Matrjosjka, baboesjka en kunstenares
- De traditionele Russische poppetjes, ook wel matrjosjka’s of baboesjka’s genoemd, zijn Larisa Bilous haar specialiteit. Ze heeft er zo’n 500 in huis, allemaal met de hand geschilderd en stuk voor stuk uniek. Haar artistieke talent in combinatie met haar Oekraïens-Russische achtergrond, resulteren in een onverwoestbare liefde voor deze uit hout gesneden, ambachtelijke poppetjes.
Servieskast.
Zodra je het huis van Larisa binnenstapt, word je door zo’n 200 vriendelijk geschilderde oogjes aangekeken. Een servieskast vol matrjosjka’s pronkt in de gang. De muren van de woonkamer worden gesierd door kleurrijke schilderijen en midden in de woonkamer staan twee matrjosjka’s van een halve meter hoog. Het bureau in de woonkamer is bezaaid met penselen en matrjosjka’s die nog niet af zijn.
De oorsprong.
“Al mijn tekeningen hingen door de crèche verspreid.â€, vertelt Larisa. “De begeleiders op de crèche zeiden tegen mijn moeder dat ze mij goed in de gaten moest houden, omdat ik op jonge leeftijd al ontzettend mooi kon schilderen. Ik kon uren ergens in een hoekje zitten tekenen, zowel op mijn lichaam als op het behang.†Larisa heeft de artistieke genen van haar moeder gekregen, die zo’n veertig jaar tekenlerares was in de voormalige Sovjet-Unie.
Urenlang.
Toen ze negen jaar was, werd het buurthuis haar tweede huis. Daar tekende en leerde ze veel over kunst. Ze bezocht musea en genoot daar enorm van. “Musea waren als een soort kerk voor mij, daar ligt de ziel van alle kunsten.†Ze wilde meer met kunst te maken hebben en op haar tiende startte ze met een kunstopleiding voor getalenteerde kinderen.
Twaalf uur per week, na school, verdiepte ze zich in de geschiedenis van kunst en leerde ze omgaan met verschillende materialen zoals aquarel en pastel. Op haar vijftiende verhuisde ze naar Odessa, te Oekraïne, waar ze vier jaar lang, zes dagen per week van negen tot zes klassiek onderwijs volgde. Op haar negentiende ontving ze hiervoor haar diploma en vanaf dat moment is ze altijd creatief bezig geweest.
Folklore speelgoed.
“In de jaren 80 heb ik in Rusland gewoond, dichtbij Moskou. Omdat hier geen kunstopleiding voor kinderen was, ben ik deze zelf begonnen. In deze tijd heb ik veel ervaring op gedaan met lesgeven aan kinderen. De kinderen woonden in dorpen en de winters in Rusland zijn zo koud, dat iedereen vooral binnen blijft. Men gaat breien of knutselen. Kinderen maken dan bijvoorbeeld folklore speelgoed, wat ze in het voorjaar op een grote bazaar verkopen. Door deze kinderen ben ik verliefd geworden op traditioneel Russisch speelgoed.†Zo werd ook de matrjosjka geïntroduceerd en deze beschildert ze nu al bijna 30 jaar.
Verliefd.
In de vijftien jaar dat Larisa nu in Nederland woont, heeft ze al veel werkzaamheden verricht. Ze heeft lesgegeven aan zowel kinderen als volwassenen, was vrijwilliger bij het Zaanse Schans Museum en bij het Czaar Peterhuisje in Zaandam. In 2005 begon ze haar eigen bedrijfje en kreeg toen een enorm aantal uitnodigen en opdrachten.
Op de salontafel slaat ze een map open vol foto’s van gemaakt en verkocht werk, andere opdrachten en krantenartikelen. Foto’s van matrjosjka poppen beschildert met portretten van complete gezinnen komen voorbij. De nauwkeurigheid van het schilderwerk en de details zijn verbijsterend.
De ambacht.
Deze beroemde, klassieke matrjosjka’s worden nog altijd in dezelfde fabriek in Rusland gemaakt. “Matrjosjka’s zijn moeilijk te maken. De poppen worden van lindenhout gemaakt en dit hout moet ongeveer drie jaar drogen. Als je nat lindenhout gebruikt, dan zal het hout na bewerking krimpen en passen de delen van de pop niet meer op elkaar.†De manier waarop dit hout bewerkt wordt, kan alleen gedaan worden met een draaibank en menselijke handen. Het moment waarop en hoe het hout bewerkt wordt, is namelijk cruciaal voor het eindresultaat.
“Elke pop is anders. Ik moet mijn poppen nummeren, omdat ik anders de verkeerde pak en dan passen ze niet meer in elkaar.†In de Russische fabriek werken zowel mannen als vrouwen dag in, dag uit achter de draaibanken en in het atelier. “In één ruimte zitten zo’n 20 vrouwen, die allemaal hun eigen taak hebben. De een schildert de hele dag oogjes, de ander schildert de hele dag door bloemen.â€
Nauwkeurigheid.
“Elke matrjosjka is anders. Momenteel maak ik Volendamse matrjosjka’s, dat is een mix van stijlen. Het is een Russische matrjosjka, met Volendamse klederdracht. De ontwerpen zijn altijd uniek, het is geen stempelwerk. Bloemen en gezichten blijven pure kunst.†Vooral de portretten op de matrjosjka’s vereisen veel concentratie. Larisa demonstreert hoe ze haar adem in houdt tijdens het schilderen, zodat ze geen verkeerde bewegingen maakt.
Matrjosjka of baboesjka?
Matrjosjka, afstammend van het Latijnse woord voor moeder, is de originele naam van de pop. Deze naam is alleen voor andere landen vrij moeilijk uit te spreken. Veel mensen noemen de pop dan ook liever baboesjka. Dit is veel makkelijker uit te spreken. “Mijn achternaam is Bilous en sommige ouderen die ik les heb gegeven noemden mij ook wel Bilousjka.†Baboesjka betekent oma en hiermee wordt dus ook de moeder van het gezin bedoeld. “Ik ben zelf baboesjka,†vertelt Larisa trots. “Ik vind het zo’n lief woord. Het is zacht, bijna sprookjesachtig.â€
http://www.seasons.nl/2016/01/04/matrjosjka-baboesjka-en-kunstenares/>
Door Anne Bonthuis 2016
- Baboesjka beschilderen - Larisa Bilous
- https://www.youtube.com/watch?v=9S8UTgp-q-0
Korte film over het beschilderen van baboesjka's door kunstenares Larisa Bilous door leerlingen van OBS De Jagersplas in Zaandam.
Gemaakt tijdens de workshop Ambachtsfilm maken van Stichting Windy Miller.
Première tijdens festival Ambacht in Beeld op 18 mei 2013.
Voor vragen en opmerkingen over de website, bepaalde artikelen in de webwinkel of aangeboden diensten kunt u ons ook telefonisch bereiken op 075-6354192 - Workshop | Matroesjka's beschilderen
- Zaterdag 26 september & Zondag 27 september 2015
DE HALLEN AMSTERDAM
Kijk op
http://ambachtinbeeldfestival.nl/programma/matroesjkas/
voor alle activiteiten.
Leer tijdens deze workshop onder leiding van Larisa Bilous zelf een set van drie Matroesjka poppetjes te beschilderen. De blanco popjes van speciaal gedroogd lindenhout zet je op een prikpen, waarna je eerst met potlood een opzet schetst. Daarna kan het inkleuren met acrylverf en dunne penseeltjes beginnen. Zoek van tevoren thuis maar een mooi plekje uit, want je mag de Matroesjka poppetjes natuurlijk meenemen!
Larisa Bilous is geboren en getogen in de Oekraïne en woont sinds 2001 in Nederland. Ze volgde een klassieke kunstopleiding aan de Kunstacademie in Odessa en verloor haar hart aan decoratieve kunsten.Larisa Bilous beschildert met veel plezier en passie de enige echte Matroesjka poppetjes, een ambacht waar zij mee opgroeide. Ze geeft demonstraties en workshops maar werkt ook in opdracht voor het bedrijfsleven. Ook is Larisa Bilous betrokken bij diverse projecten van de studio van Marcel Wanders.
- Matryoshka's Kerstdagen
https://www.youtube.com/watch?v=5_T5wYHmy0A
Lieve mensen!
Ik wens jullie prettige Kerstdagen en een gezond en gelukkig Nieuwjaar!
Groetjes,
Larisa- Het jaar 2013 staat in het teken van de vriendschapsband tussen Nederland en Rusland.
- -------------------------------------------------------------------------------------------
Het hele jaar zullen er daarom allerlei activiteiten worden gehouden om de eeuwenoude band tussen beide landen te vieren, zo ook in de Zaanstreek.
Kijk op
www.zaanstreek.nl/zaansruslandjaar
voor alle activiteiten.
Larisa Bilous heeft een specifieke ervaring met les geven aan kinderen en volwassenen over traditionele Russische decoratieve kunst. Zij geeft lezingen en demonstraties over volksklederdracht en speelgoed, alsmede de geschiedenis van de materiële cultuur en tradities van Rusland en de Oekraine. In de afgelopen tijd heeft ze vaak deelgenomen aan diverse projecten en evenementen voor de bevordering van culturele betrekkingen tussen Rusland en Nederland.
Workshop Matrjosjka
22 april 2013 maandag Matrjosjka (3/5-delig) van 14 tot 18 uur
Kosten: 35 euro incl.materialen / volwassenen
11 mei 2013 zaterdag Matrjosjka (3/5-delig) van 10 tot 13:30 uur
Kosten: 35 euro incl.materialen / volwassenen
en voor moeder met kind 50 euro ( vanaf 7 jaar)
--------------------------------------
- Baboesjka en de Russische Sinterklaas.
- Kerstexpo in 't Kwassie XL
In de russische traditie worden de kerstkadootjes gebracht door Baboesjka, ook wel moedertje of omaatje genoemd.
Het verhaal wil dat tijdens de kerstnacht baboesjka niet met de wijzen uit het oosten meewilde naar Bethlehem.
Daarom dwaalt zij voor eeuwig op zoek naar het kindje Jezus. Bij het Russische Orthodoxe kerstfeest op 7 januari brengt zij dan alle kinderen een kadootje.
Deze traditie was een probleem voor het communisme die iedere verwijzing naar religie uit het dagelijkse leven wilde bannen.
Zij schafte de kerstboom af. Immers een verwijzing naar Tsaar Peter de Grote die de Kerstboom had geintroduceerd na een bezoek aan Zaandam. Zij probeerden Baboesjka te vervangen door Ded Moroz, vadertje Vorst.
Ded Moroz is een kruising tussen Sinterklaas en de Kerstman.
Zijn metgezel was niet zwarte Piet maar een wondermooi meisje gekleed in wit of blauw, Snegurochka, ofwel het sneeuwmeisje.
Ded Moroz en Snegurochka verschijnen op nieuwjaarsdag. Zij luisteren naar de gedichten en de liedjes die de kinderen voordragen.
Na afloop haalt vadertje Vorst de kadootjes voor de kinderen uit een grote zak.
Over Ded Moroz en Baboeska worden duizenden sprookjes en verhalen verteld.
In aanloop naar het Ruslandjaar 2013 besteed éxpo 't kwassie XL extra aandacht aan de Russische kerstdagen.
De expositieruimte is omgetoverd in Russische sferen. De kerstboom fonkelt en overal staat Baboeska's.
Aan de wanden hangen diverse kunstwerken van Michael Andriychuk. Hij is een bekende Oekraiinse kunstenaar.
Zijn werk is een vertaling van het traditionele naar hedendaagse kunst. Michael Andriychuk is cumlaude afgestudeerd aan de Odessa Grekov Fine Arts College en heeft zijn masters gedaan aan de National Academy of Fine Arts & Architecture in Kiev.
Larissa Bilous heeft haar atelier in de decembermaanden verplaatst naar 't Kwassie XL en daar schildert zij traditionele baboesjka's.
Zij werkt ook in opdracht en heeft in het verleden nauw samengewerkt met Marcel Wanders, kunstenaar in Amsterdam.
Op woensdagmiddag 12 en 19 december tussen 2 en 4 uur kunnen kinderen in een uurtje een traditionel kersthanger komen maken
o.l.v. Larissa. Reserveren kunt u via 't Kwassie XL, Zeemansstraat 79/81, Zaandam,
tel. 075-6703343 of [email protected]
- Russiche gelukspopjes
- Op donderdag 25 oktober leert de Russische
kunstenares Larisa Bilous hoe
je traditionele Russische gelukspopjes
van stof maakt. Deze popjes werden
gezien als ‘talisman’. De stoffen waar de
popjes mee gemaakt werden, kwamen
van oude kleren
Donderdag 25 oktober, 14:00- 17:00
uur, vanaf 8 jaar, kosten: 15,00 (dit is
inclusief entree Czaar Peterhuisje, koffie/
thee/limonade en materiaalkosten)
Reserveren is noodzakelijk: 075
6810000 of: [email protected][email protected]
Matroesjka’s beschilderen
Zaterdag 27 oktober, 14:00- 17:00
uur, vanaf 8 jaar, kosten: 15,00
14:00 uur Matroesjka’s beschilderen
Je hebt ze vast wel eens gezien: zo’n prachtig beschilderde houten pop, met daarin een kleinere houten pop en daarin een nog kleiner houten popje.
Deze Matroesjkas komen uit Rusland. In het Czaar Peterhuisje in Zaandam leer je van de
Russische kunstenares Larisa Bilous, hoe je Matroesjkas beschildert. Larisa zal tijdens deze bijzondere workshop alles vertellen over de Matroesjkas en hun traditie.
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
Russiche workshop
Op zaterdag 24 november kun je in het
Czaar Peterhuisje weer meedoen aan
een creatieve Russische workshop. De
Russische kunstenares Larisa Bilous
leert je hoe je een Matroesjka of tuimelaar
beschilderd. En dit keer geheel
in stijl van het Sinterklaasfeest! Maak
jij een Zwarte Piet Matroesjka of een
Sinterklaas tuimelaar? Of misschien
wel het paard van Sinterklaas!
[email protected]
[email protected]
- De opening van Het Kwassie XL in Zaandam
- Op zaterdag 1 september is de officiële opening van 4 art Het Kwassie XL. U bent zaterdag én zondag van 9.30 uur tot 18.00
uur harte welkom. Naast bijzondere openingsaanbiedingen ontvangen de eerste vijftig
bezoekers een leuk cadeautje. Verder zijn er diverse demonstraties kunstenaars
van naam en faam. U kunt genieten van de prachtige potloodgetekende impressies van Zaandam die Rob de Vries maakt of van het 17e eeuwse schilderwerk van Gerd Renshof.
De Oekraïense Larisa Bilous geeft een demonstratie matrjosjka´s (Russische poppen) schilderen. Bilous is ook betrokken bij de wereldberoemde studio van Marcel Wanders.
Met de opening van Het Kwassie XL is Zaandam een creatief centrum rijker.
't Kwassie XL
Zeemansstraat 79-81
1506 CT Zaandam
-06 2122 2120
www.larisabilous.nl
- Zommer programma 2012 workshops in Tsaar Peterhuisje
-
Woensdag 20 juni
14:00 uur Russische workshop: lappenpopjes maken
In het Czaar Peterhuisje wordt er een Russische workshop ‘Lappenpopjes’ gegeven. Samen met de kunstenares Larisa Bilous leer je hoe je traditionele lappenpopjes maakt en vertelt zij over deze bijzondere Russische traditie. Wist je bijvoorbeeld dat de traditionele Russische lappenpopjes eigenlijk gelukpopjes zijn? Ze worden gemaakt van oude kleding.
Vanaf 6 jaar, kosten: ˆ 12,50 (inclusief entree, koffie/thee/limonade) locatie: Czaar Peterhuisje, Zaandam
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
Zondag 1 juli (in het Czaar Peterhuisje)
14:00 uur Matroesjka’s beschilderen
De Russische kunstenares Larisa Bilous zal tijdens de workshop laten zien hoe Russische Matroesjka´s eruit zien en hoe jij het nog mooier kan maken! Ondertussen zal Larisa allerlei interessante dingen vertellen over de Matroesjka´s.
Vanaf 6 jaar, kosten: ˆ 12,50 (inclusief entree, koffie/thee/limonade)
Let op: locatie: Czaar Peterhuisje, Zaandam
Zondag 8 juli (in het Czaar Peterhuisje)
14:00 uur Houten sieradendoosje beschilderen
Heb je altijd al een handig doosje willen hebben, speciaal voor mooie sieraden of andere kostbare dingen? In het Czaar Peterhuisje in Zaandam kun je zondag je eigen houten sieradendoosje beschilderen.
Vanaf 6 jaar, kosten: ˆ 12,50 (inclusief entree, koffie/thee/limonade)
Let op: locatie: Czaar Peterhuisje, Zaandam
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
Zondag 20 mei
14:00 uur Matroesjka beschilderen
Je hebt ze vast wel eens gezien: zo’n prachtig beschilderde houten pop, met daarin een kleinere houten pop en daarin een nog kleiner houten popje.
Deze Matroesjkas komen uit Rusland. In het Czaar Peterhuisje in Zaandam leer je van de
Russische kunstenares Larisa Bilous, hoe je Matroesjkas beschildert. Larisa zal tijdens deze bijzondere workshop alles vertellen over de Matroesjkas en hun traditie.
i Czaar Peterhuisje, Krimp 23 , 1506 AA Zaandam
geschikt voor het hele gezin, vanaf 7 jaar,
Reserveren is noodzakelijk en kan tot 1 dag van tevoren
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
Zondag 1 april
14:00 uur Russische Paaseieren beschilderen
vrijdag 6 april
14:00 uur Russische workshop ei op voetje
De traditie om eieren te beschilderen voor Pasen stamt uit ver verleden. Nog voor Christendom maakten mensen versierde eieren om ze elkaar als kado te geven. De tekeningen op eieren zijn echter niet alleen voor de sier, want elk motief heeft een eigen bijzondere betekenis.
Tijdens de workshop zal ik eerst vertellen over de geschiedenis van de traditie en de symboliek van kleuren en ornamenten.. Vervolgens zullen wij samen houten eieren beschilderen. Na afloop zal elke deelnemer een eigen zelfbeschilderde Paas ei op voetje naar huis kunnen meenemen voor de bewondering van vrienden en familie.
Vanaf 7 jaar, aanvang: 14:00 uur
kosten: 12,50 (inclusief entree, materiaalkosten en een kopje koffie/thee of limonade)
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
Dinsdag 18 oktober en Zondag 23 oktober
Traditionele Russische gelukspopjes van stof
Op dinsdag 18 oktober leert de Russische kunstenares Larisa Bilous hoe je traditionele Russische gelukspopjes van stof maakt. Deze popjes werden gezien als ‘talisman’.
De stoffen waar de popjes mee gemaakt werden, kwamen van oude kleren.
Elke moeder maakte voor haar baby een pop, zodat hij of zij ermee zou kunnen spelen.
De pop heeft geen gezicht: ze moet op niemand lijken om geen schade toe te brengen aan die persoon. Het kruis op het gezicht van de pop (een symbool van de zon) heeft een
magische functie.
i Czaar Peterhuisje, Krimp 23 , 1506 AA Zaandam
geschikt voor het hele gezin, vanaf 7 jaar,
aanvang: 14:00 uur,
kosten: ˆ 12,50 (inclusief entree, materiaalkosten en een kopje koffie/thee of limonade)
Reserveren is noodzakelijk en kan tot 1 dag van tevoren
(075) 6810000 of
[email protected]
[email protected]
- Week van de geschiedenis: Daar komen de kozakken!
- In de week van de geschiedenis (17 t/m 25 oktober) neemt het Legermuseum in Delft u mee naar 1813/1814 waarin de ruige Russische kozakken het Franse leger tot in Nederland achtervolgen tijdens hun aftocht uit Rusland.
Het Legermuseum organiseert een week vol leuke activiteiten zoals een minitentoonstelling, lezingen over de kozakken in Nederland en een kozakkenweekend op 24 en 25 oktober. Dat weekend wordt een echt Russisch feest met kozakken die zich voorbereiden op de strijd, een kozakkenkoor met dansgroep en een Russische markt met leuke souvenirs van Baboesjka en typisch Russische lekkernijen zoals wijnen, taarten, wodka en kaviaar.
24 en 25 oktober
De workshops Matrjosjka schilderen!
|
|
Nieuws
